Zeytinyağının mutfaklardaki yeri yalnızca lezzetle sınırlı değil, sağlık açısından da büyük önem taşıyor. Ancak market raflarında yer alan “natürel sızma”, “riviera” ve “rafine” gibi ifadeler, çoğu tüketici için hâlâ kafa karıştırıcı. Gıda teknolojisi uzmanları, bu farklı türlerin üretim süreci ve kullanım alanlarına göre birbirinden ayrıldığını belirtiyor.
Zeytinyağında kaliteyi belirleyen temel farklar
Zeytinyağı, üretim yöntemi ve asit oranına göre sınıflandırılıyor. Natürel sızma zeytinyağı, tamamen doğal yöntemlerle elde edilen, en yüksek kalite sınıfını temsil eden yağ türü. Asit oranı %0.8’in altında ve meyvemsi bir aromaya sahip. Bu yağ, soğuk sıkım tekniğiyle üretildiği için hem vitamin hem de antioksidan açısından en zengin seçenek olarak öne çıkıyor.
Riviera zeytinyağı ise rafine edilmiş zeytinyağının belirli oranda natürel sızma ile karıştırılmasıyla üretiliyor. Asit oranı daha yüksek, tadı ise daha nötr olduğu için genellikle yüksek ısıda pişirme işlemlerinde tercih ediliyor. Uzmanlara göre kızartma, soteleme ya da fırın yemeklerinde riviera yağının ısıl dayanımı natürel sızmaya göre daha uygun.
Hangi zeytinyağı nerede kullanılmalı?
Uzmanlara göre doğru zeytinyağını seçmek, yemeğin lezzetini olduğu kadar besin değerini de etkiliyor.
Natürel sızma zeytinyağı, salatalar, soslar, kahvaltılık tabaklar ve pişirme sonrası yemeklerin üzerine gezdirmek için en ideal seçenek.
Riviera zeytinyağı, kızartmalar, makarna sosları, et ve sebze yemekleri gibi ısıya maruz kalan tariflerde kullanılabiliyor.
Daha az bilinen ancak giderek popülerleşen erken hasat natürel sızma zeytinyağı ise zeytinler tam olgunlaşmadan toplanarak üretildiği için daha yoğun aromalı ve keskin tat profiline sahip. Bu tür yağlar, özellikle çiğ tüketimde lezzetini en belirgin şekilde gösteriyor.
Lezzet kadar sağlık da tercihi belirliyor
Uzmanlara göre zeytinyağı seçiminde önemli olan, yalnızca damak zevki değil, pişirme şekli ve kullanım amacı. Her iki tür de sağlıklı yağlar sınıfında yer alsa da, natürel sızma yağın besin değerini korumak için soğuk tüketim, riviera yağın ise pişirme odaklı kullanımı öneriliyor.
Zeytinyağının türü ne olursa olsun, güneş ışığından uzak, serin ve karanlık ortamda saklanması, kalitesinin korunması açısından büyük önem taşıyor.
