Hristiyanlar Noel’e, Türkler Nardugan’a hazırlanıyor

Yeni yılın yaklaşması ile birlikte yeni yıl ağaçları da süslenmeye başlandı. Bu eğlenceli aktivite ile ise sosyal medyada insanlar ikiye bölündü. Bir kesim ağaç süslemenin Hristiyan geleneği olduğunu ve özenti olmaması için bu etkinliğin yapılmamasını savunurken bir kesim ise ağaç süslemenin Türklerin eski geleneği olan Nardugan bayramından geldiğini savunuyor. Peki nedir bu Nardugan bayramı?

Nardugan, İdil-Ural yöresinde Türk toplumlarının farklı tarihlerde ve şekillerde kış dönümünü kutladığı bir yeni yıl bayramıdır. Başkurt, Kazan Tatarları ve Çavuşlar için Nevruz bayramının yerini alan bu önemli gün 21 Mart’ta kutlanırken, Kreşinler ise Nardugan Bayramını 7-12 Ocak tarihlerinde kutlamışlardır. Çoğu Türk toplumu ise bu bayramı her yıl 22 Aralık’tan sonra gelen ilk dolunayda kutlamayı tercih etmiştir.

Türk mitolojisine göre gece ve gündüz sürekli savaşmış ve 21 Aralık’ta uzun süren bu mücadeleyi gündüz kazanarak yeni ve güçlü bir güneş doğmuştur. Tek tanrı inancını benimseyen Orta Asya Türkleri ise bu doğan güneşi zaferin simgesi olarak algılayarak güneşi sevinçle karşılamışlardır. Yeryüzünün göbeğinde Akçaçam ağaçlarının olduğuna inanan Türkler, yüce tanrıları Ülgen’in tüm insanları izlediğine inanmışlar ve güneşin yeniden ve güçlü bir şekilde doğuşunu yeni umut olarak görmüşlerdir. Türkler Yüce Ülgen’e bu yeni umut ve başlangıç için fazlasıyla minnet duymuş ve minnetlerinin göstergesi olarak Akçaçam ağaçlarının altına en sevdikleri hediyeleri Yüce Ülgen’e armağan olarak koymuşlardır.

Yaşanan bu olaylar ile Akçaçam ağaçlarının Tanrı ile insan arasında bir bağ sağladığına inanan Türkler, bu ağaçları kutsal sayarak insanların mutluluklarını, sevinçlerini Tanrı’yla paylaştığı en önemli nokta olarak benimsemişlerdir. Eski Türklere ait bu geleneksel inanışın izleri tüm Orta Asya Türklerinde olduğu gibi diğer Türk boylarının da el sanatlarına ve kültürel miraslarına yansımıştır.

Zaman içinde tüm Türkler, ölümsüzlüğün simgesi olan ve Türk mitolojisine göre tüm insanların türediği ağaç olan Akçaçam ağaçlarını süslemişler ve altında çeşitli geleneksel oyunlar oynamışlar, kopuz eşliğinde şarkılar söylemişler ve eğlenceler düzenlemişlerdir.

İslamiyet öncesi Türkler'in her yıl 21 Aralık'ta bir kış gündönümü olarak kutladığı bu bayramın Hristiyanlık'taki Noel yortusunun atası olduğu da iddia edilmiştir.