Türkiye Sulama Kooperatifleri Merkez Birliği Genel Başkanı Halis Uysal, 21 Aralık Dünya Kooperatifçilik Günü nedeniyle bir açıklama yaptı. Başkan Uysal, “Türkiye’de ve dünyada kooperatifçilik hareketi, 1844 yılında İngiltere’de başlamıştır. Türkiye’de ise bu hareket, 1863 yılında Mithat Paşa’nın kooperatifçiliğe benzeyen ve “Memalik Sandığı” adı altında tarım kredi organizasyonuna benzeyen sandıkları oluşturmasıyla ortaya çıkmıştır. 1911 yılında Aydın’da 45 incir üreticisi tarafından Aydın İncir Müstahsilleri Anonim Şirketi kurulmuştur. 1913 yılında ise TARİŞ’in temelleri atılmıştır. Cumhuriyet döneminde tarımsal örgütlenmeye verilen önem sonucunda, 1935 yılında 2834 sayılı yasa ile Tarım Satış Kooperatifleri Birliği kurulmuştur. 1969 yılında ise 1163 sayılı yasa ile bugün de üyesi olduğumuz sulama kooperatifleri ve üst birlikleri kurulmuştur. Bu yapı, bugün hâlâ ayakta durabilen önemli bir kooperatif modelidir. Türkiye’de ilk sulama kooperatifi 1970 yılında Manisa’nın Akhisar ilçesine bağlı Beyoba Köyü’nde kurulmuştur. Kurucusu Ali Halis Uysal’dır. Bir tarım ülkesi olan Türkiye’nin, gelişen dünya pazarlarında yer alması; yeni teknolojilerin benimsenmesiyle mümkündür. Ancak bu sürecin, sulama kooperatifleri aracılığıyla yürütülmesi gerektiğine inanıyorum. Merkez Birliği olarak kırsal kesim için; dağınık kaynakların birleştirilmesi, Teknolojinin uygulanarak verimliliğin artırılması, minimum maliyetle maksimum verim sağlanması, Ürünün değerlendirilmesi ve katma değerin üreticiye geri döndürülmesi, Sağlanacak artı değerlerle iş gücünün sanayi üretimi için örgütlenmesi, Kırsal kesimde kent olanaklarının yaratılması, gerekirse kente göçün sağlıklı bir şekilde yönetilmesi önemli hedeflerimiz arasındadır” dedi.
SU TARIMIN VAZGEÇİLMEZ UNSURLARINDAN BİRİDİR
Sulama kooperatiflerine önem verilmesi gerektiğini kaydeden Uysal, “Tarımın vazgeçilmez unsurlarından biri olan suyun, daha rantabl ve istenilen nitelikte kullanılabilmesi için sulama kooperatiflerine gerekli önem verilmelidir. Yasal sorunlar giderilmeli, özel hukuksal yapısı korunarak devam ettirilmelidir. Ulusal ve uluslararası düzeyde dayanışmanın sağlanması için tarım kooperatiflerine önem verilmesi gerektiğine inanıyoruz. Böylesine önemli bir günde, kooperatiflerin kapatılmasına yönelik kaygı oluşturan uygulamalar bizleri endişelendirmektedir. DSİ’nin 02.10.2025 tarihli yazısı, sulama kooperatiflerinin kapatılacağına dair bir algı oluşturmuş ve ülke genelinde kooperatif camiasında ciddi bir tedirginlik yaratmıştır. Tarım Reformu Genel Müdürlüğü’nün 09.10.2025 tarihli yazısında, sulama tesislerinin yönetim süreçlerinin sulama kooperatiflerden alınmasına yönelik ifadeler yer almakta; bu durum kooperatiflerin yetkisini işlevsiz hâle getirme ve kooperatif modelini ortadan kaldırma riski taşımaktadır. Bu nedenle söz konusu düzenlemeler, kaldırılma riski taşıdığı için kabul edilemez bulunmuştur. Sulama kooperatifleri; üreticilerimizin ortak emeğiyle kurulmuş, binlerce köy ve beldede tarımsal üretimin devamlılığını sağlayan stratejik su kullanıcı örgütleridir. Yönetim yapısını ortadan kaldırmaya yönelik her türlü uygulama, ülkemizin gıda güvenliğine zarar verecektir. Türkiye Sulama Kooperatifleri Merkez Birliği (TÜS-KOOP) olarak bu yaklaşımın derhâl gözden geçirilmesini ve durdurulmasını talep ediyoruz. Sonuç olarak şunu söylemek istiyorum: Ekonomik sorunlar çözülebilir. Siyasi istikrarsızlıklar giderilebilir. Hatta savaşlar bile sona erebilir. Ancak duyarsız kalınan çevre, zamanla hepimizin sonunu hazırlayacaktır. Dünya Kooperatifçilik Günü’nün ülkemize ve dünyaya hayırlı olmasını diliyorum. Sözlerimi Mevlâna’nın sözüyle bitirmek isterim: Su gibi düğümsüz olun” dedi.
