Rusya’da geliştirilen EnteroMix adlı kanser aşısı, son günlerde sosyal medyada “yüzde 100 etkili, kullanıma hazır” iddialarıyla gündemde. Ancak bilimsel gerçekler bu iddiaları doğrulamıyor. İşte EnteroMix hakkında bilinmesi gerekenler.
Rusya Ulusal Tıbbi Araştırma Radyoloji Merkezi tarafından geliştirilen ve "onkolitik aşı" olarak sınıflandırılan EnteroMix, henüz erken aşamada bir kanser tedavi adayı. Laboratuvar ve hayvan deneylerinde umut verici sonuçlar elde eden EnteroMix, bazı sosyal medya paylaşımlarında “kansere çare bulundu” şeklinde lanse edildi. Oysa ki, söz konusu bilgiler bilimsel gelişmelerin önünde koşan, spekülatif söylemlerden ibaret.
Klinik Öncesi Başarı, Klinik Etki Anlamına Gelmiyor
Haziran ayında, St. Petersburg Uluslararası Ekonomi Forumu'nda yapılan sunumda EnteroMix'in klinik öncesi (preklinik) aşamada, yani laboratuvar ve hayvan deneylerinde oldukça etkili olduğu belirtilmişti. Bazı modellerde tümör küçülmesinin yüzde 60 ila 100 arasında değiştiği ifade edildi. Bu sonuçlar umut verici olsa da, insan deneyleri henüz tamamlanmadığı için tedavinin etkisi kesinleşmiş değil.
Klinik Denemeler Yeni Başladı
Rusya Federal Tıbbi Biyolojik Ajansı’na göre, EnteroMix henüz Faz I klinik denemeleri aşamasında. Bu aşamada, sınırlı sayıda gönüllü (örneğin 48 kişi) ile tedavinin güvenliği test ediliyor. Henüz Faz II ve Faz III aşamalarına geçilmiş değil. Bu süreçlerin tamamlanması ise yıllar sürebiliyor.
EnteroMix Ne Tür Bir Aşı?
EnteroMix, klasik anlamda önleyici bir aşı değil. Yani sağlıklı bireyleri kansere karşı korumayı amaçlamıyor. Bunun yerine, kanser hastalarına uygulanan tedavi edici bir yöntem olarak tasarlandı. Tedavinin temelinde dört adet zararsız virüs bulunuyor. Bu virüsler hem doğrudan tümör hücrelerini hedef alıyor hem de bağışıklık sistemini harekete geçirerek tümöre karşı ikinci bir savunma hattı oluşturuyor.
mRNA Teknolojisi Değil
EnteroMix’in bazı haberlerde mRNA teknolojisiyle geliştirildiği yönündeki iddialar da gerçeği yansıtmıyor. Aşı, klasik mRNA yapısından farklı olarak onkolitik virüs terapisi üzerine kurulu. Bu yöntemde, tümörleri hedef alan özel virüs kombinasyonları kullanılarak hem doğrudan hücre ölümü sağlanıyor hem de bağışıklık sistemi yönlendiriliyor.
Sosyal Medya Yanıltıyor
Hafta sonu sosyal medyada ve bazı haber sitelerinde yer alan “EnteroMix kullanıma hazır”, “klinik başarı sağlandı” gibi başlıklar, aslında Haziran ayında yapılan eski bir duyurunun yeniden servis edilmesiyle gündeme geldi. Bu nedenle iddiaların zamanlaması yanıltıcı. Henüz Faz I klinik deney aşamasında olan bir tedaviye “yüzde 100 etkili” demek, bilimsel olarak mümkün değil.
Sonuç: EnteroMix Bir Umut Ama Henüz Tedavi Değil
Evet, EnteroMix kanser tedavisi açısından önemli bir bilimsel gelişme olarak dikkat çekiyor.
Hayır, henüz insanlar üzerinde etkisi ispatlanmış, onaylanmış ya da kullanıma sunulmuş bir tedavi değil.
Şu anki durumuyla, laboratuvar ve hayvan deneylerinde başarılı olmuş bir aday tedavi konumunda.
Uzmanlar, bilimsel süreç tamamlanmadan “kansere çare bulundu” şeklindeki açıklamaların kamuoyunu yanıltabileceği ve hastalar üzerinde sahte umutlar yaratabileceği konusunda uyarıyor.
