Türkiye’de uzun süredir tartışılan fahiş kira artışlarına karşı hükümet, radikal bir adım atıyor. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, İstanbul başta olmak üzere büyük şehirlerde kiraların yarı yarıya düşmesini sağlayacak yeni bir sosyal kira modelini duyurdu. TOKİ tarafından yürütülecek bu sistemle, dar gelirli vatandaşlara rayiç bedelin yarısına kiralık konut imkânı sunulacak.
Kira Krizine Devlet Müdahalesi
Cumhurbaşkanı Erdoğan, “Yüzyılın Konut Projesi” kapsamında 81 ilde 500 bin sosyal konut yapılacağını açıklarken, kira krizine doğrudan müdahale edecek yeni bir uygulamayı da kamuoyuna duyurdu. TOKİ’nin bu kez yalnızca satış değil, kiralık konut üretimi yapacağını belirten Erdoğan, “Kira planlaması artık devlet tarafından yürütülecek” dedi. Bu açıklama, özellikle İstanbul’daki aşırı kira artışlarından bunalan vatandaşlar için tarihi bir dönüm noktası olarak değerlendiriliyor.
İlk Etapta 15 Bin Kiralık Sosyal Konut
Projenin ilk aşamasında yalnızca İstanbul’da 15 bin adet kiralık sosyal konut inşa edilecek. Bu konutlar, işçiler, memurlar, genç çiftler ve kentsel dönüşüm mağdurları için özel kontenjanlarla kiraya verilecek. Amaç, piyasa koşullarının yarısına denk gelen fiyatlarla barınma imkânı sunmak.
Yetkililer, örnek bir hesaplamayla 30 bin liralık bir evin TOKİ aracılığıyla 15 bin liraya kiralanabileceğini belirtiyor. Böylece dar gelirli vatandaşların barınma yükü yarı yarıya azalacak, aynı zamanda özel sektörün kira belirleme gücü dengelenecek.
Uygulamanın Şartları ve Detayları
Yeni sistemin çerçevesi de netleşti:
Kira sözleşmeleri 3 yıl süreyle geçerli olacak. Bu sayede kiracılara hem uzun vadeli güvence sağlanacak hem de kira artışları kontrol altında tutulacak.
Kira bedelleri rayiç fiyatın yarısı üzerinden hesaplanacak.
TOKİ kiracı olacak vatandaşlarla doğrudan sözleşme yapacak, özel aracılar veya emlak komisyonları devre dışı kalacak.
Denetim ve gözetim tamamen devlet kontrolünde yürütülecek.
İlerleyen dönemde uygulama 81 ile yayılacak, sadece İstanbul’la sınırlı kalmayacak.
Kira Piyasasında Yeni Dönem
Erdoğan’ın açıklamaları, konut ve kira piyasasında devletin rolünü köklü biçimde değiştirecek nitelikte. Artık kira planlaması ve artış oranları özel sektörün insafına bırakılmayacak. Uzmanlara göre bu model, kira enflasyonunu doğrudan frenleyebilir ve konut piyasasında dengelenmeyi hızlandırabilir.
Ayrıca, 81 ilde yapılacak 500 bin sosyal konut projesiyle satış modeli ve kiralık model birlikte yürütülecek. Böylece hem ev sahibi olmak isteyenler hem de kiracı durumundaki vatandaşlar için yeni bir alternatif doğacak.
Uzmanlardan İlk Değerlendirme
Gayrimenkul ekonomisti uzmanın açıklamasına göre yeni sistemin piyasada domino etkisi yaratacağını belirtti:
“Devletin kira piyasasına girişi, özel sektörün fiyat belirleme gücünü dengeleyecektir. Bu model doğru uygulanırsa, İstanbul gibi büyükşehirlerde kiralar kısa sürede yüzde 40-50 oranında düşebilir.”
Uzmanlar ayrıca, TOKİ’nin uzun vadeli planlamalarla bu sistemi sürdürülebilir hale getirmesi gerektiğini vurguluyor.
