KORTİZOL SEVİYENİZİ DÜŞÜRMENİN YOLLARI

Vücutta çeşitli fonksiyonların düzenlenebilmesi farklı görevleri olan ve hormon ismi verilen

salgılarla gerçekleştirilir. Bunlardan kortizol isimli hormon stres anında vücuttaki tepkiyi

düzenler. Özellikle fiziksel ve psikolojik stresin düzenlemesinde rol alan kortizol böbrek üstü

bezlerinden salgılanır. Hayati öneme sahip olan kortizol birçok mekanizmanın çalışmasında

görevlidir. Stres hormonu olarak da bilinen bu salgının heyecan, korku ve baskı altında olma

halinde salınımı artar. Tıpkı bir alarma geçme durumunun uyarısı gibidir.

Stres veya tehlike durumunda artmasının nedeni “savaş ya da kaç” tepkisini harekete

geçirmek içindir. Vücutta enerjinin yükselmesiyle kaslara ve beyne daha fazla oksijen gider ve

bu hayatta kalabilmek için önemlidir. Sabahları yüksek ve gün içinde giderek düşen kortizol

seviyeleri vücudun uyku ve uyanıklık mekanizmasını düzenler. Kan basıncı ve kan şekeri

düzenlemesinde de rol alan kortizol, kan basıncını ve kan şekeri seviyelerini düzenleyerek

vücutta beyne ve kaslara daha fazla enerji sağlamaya yarar. Bağışıklık sistemi üzerinde de

etkili olan kortizol, akut stres durumlarında salınımı artar ve hızlı bağışıklık yanıtının

verilmesini sağlar. Bunun aksine uzun süre yüksek kalması ise bağışıklık sistemini

baskılayarak vücudu enfeksiyonlara karşı daha güçsüz bırakabilir. Yağ, protein ve

karbonhidrat metabolizmasında da etkili olan kortizolun çeşitli stres nedenleriyle uzun

süreli yüksek seviyede olması kas kaybı ve vücutta yağlanma yapabilir.

Yorgunluk, halsizlik, uyku problemleri, kilo artışı ve karın bölgesinde yağlanma, iştahta

değişiklikler, anksiyete ve duygu durum bozuklukları, immün sistemde zayıflama, sindirim

sorunları, yüksek kan basıncı ve kalp sorunları gibi şikayetler kortizol yüksekliğinde kendini

gösterebilir, ancak çok yaygın görülmediği için şikayetleri değerlendirirken hekimden yardım

alınmalıdır. Kortizol seviyeleri çeşitli kan, idrar ve tükürük örnek alınarak test edilip detaylı

olarak değerlendirilmek suretiyle tespit edilebilir.

Kortizolün stresli durumlarda salgılandığını belirtmiştik. Dolayısıyla stresi azaltabilecek her

türlü argüman ( düzenli spor, yoga, meditasyon, gevşeme ve nefes egzersizleri, yürüyüşler,

çeşitli hobiler) size kortizol seviyesini düşürme konusunda yardımcı olabilir. Ancak yoğun ve

aşırı egzersizin kortizolü yükseltebileceği de bilinmelidir. Kortizol seviyelerini kontrol altında

tutmanın bir etkin yolu da dengeli ve sağlıklı beslenmedir. Aşırı kafein ve alkol tüketiminden

kaçınmanın yanı sıra öğün atlamamak başlıca dikkat edilmesi gereken noktalardır. Çünkü kan

şekerinde düşüş olması kortizol salınımını tetikleyebilen etkilerden biridir. Dolayısıyla gün

içinde düzenli beslenerek kan şeker seviyelerini dengede tutabilmek yararlı olur. Kortizol

seviyelerini düşürmekte yardımcı olacak yeterli ve kaliteli uykuyu da atlamamak gerekir.

Teknolojiye ayrılan zaman sınırlandırılıp kendinize ve sevdiklerinize (aile, arkadaş, dost) daha

kaliteli zamanlar ayırmak, oluşan duygusal bağlarla stresle başa çıkmada yardımcı olarak

kortizol seviyelerini düşürmede destek olabilir.

Sağlıkla kalın…