CROHN HASTALARI NASIL BESLENMELİ?
Otoimmun hastalık olarak bilinen Crohn, sindirim sisteminin en büyük ve önemli organları olan kalın bağırsak ve ince bağırsağın tahriş olarak iltihaplanması durumudur. İleokolit (ince ve kalın bağırsağın bazı bölümleri) Kolit( Kalın bağırsağın iç yüzeyi) İleitis ( İnce bağırsakta (ileum) şişme ve iltihaplanma) Gastroduodenal (Mideyi ve ince bağırsağın üst kısmını (duodenum) Jejunit (İnce bağırsaktaki düzensiz iltihaplı bölgeler) Perianal (Anüs çevresi) gibi bağırsağın tutulum gösterdiği bölgeye göre çeşitli isimler alır.
Crohn hastalığının belirtileri bazı bireylerde yavaş yavaş kendini gösterirken bazı bireylerde ise birden ortaya çıkar. İshal, mide krampları ya da karın ağrısı gibi semptomlar en yaygın olanlardır. Semptomların aktif olduğu durumlarda bireylerde ateşlenme de görülür. Kronikleşen ishal, iştahsızlık ve kilo kaybı, kanlı dışkılama, ağızda ülser ve dişeti ağrıları, anal kanal çevresinde oluşan enfeksiyonlar, ateş ve yorgunluk, artrit ve eklem ağrısı, safra kanallarında iltihaplanma, döküntüler Crohn hastalığının belirtileri arasında yer alır.
Beslenme sürecinin bu hastalar için büyük önemi vardır. Hastalığı tetikleyici besinlerden kaçınmak tedaviyi olumlu yönde destekler. Bazı besinler iltihaplanmayı tetiklerken bazı besinler semptomları arttırabilir. Özellikle sütürünleri (süt, krema, dondurma, muhallebi, peynir, tereyağ) içerdikleri laktoz (intolerans olabilir) nedeniyle Crohn hastalarında rahatsızlık verebilir. Gaz yapan sebzeler (Brüksel lahanası, lahana, karnabahar, kuşkonmaz, mısır), kafeinli ve gazlı içecekler (kahve, çay, soda,kola,enerji içecekleri), hamurişleri (kurabiye,kek) kızartılmış yiyecekler, baharatlı yiyecekler, şeker, bal, alkol ve meyve sularının tüketiminden kaçınmak gerekir. Bu besinler her hastada aynı kötü etkiyi göstermeyebilir. Hastaya bireysel yaklaşım gerekir.
Bu hastaların gün içerisinde küçük porsiyonlarda ama daha sık aralıklarla (3-4 saat) öğün yapması ve gereksinim olan su miktarını mutlaka alması önemlidir. Çeşitli sebze ve meyve alımı planlanırken çok yüksek lifli ve çiğ olmamasına (tahriş edici olabilir)dikkat edilmelidir. Kabak, patates, pirinç, yulaf ezmesi gibi pişmesi ve sindirimi kolay sebzeler, kabuğu soyulup biraz pişirilmiş elma püresi meyve seçenekleri hastaların kolay sindirimi için tercih edilmelidir. Bağırsak sağlığı için önemli olan probiyotikler çok yağlı olmayan yoğurt ile alınmalı veya hekim önerirse takviye kullanılmalıdır. Yağlı balıklar grubuna giren somon, ton balığı, uskumru gibi türler tüketilerek iyi protein alımı sağlanabilir. İçerdiği omega 3 yağ asitleri nedeniyle ceviz ezmesi veya keten tohumu da iyi gelebilir. Tüm bunlarla beraber hastalara hekim ve beslenme uzmanı işbirliğinde bir tıbbi tedavi ve beslenmesinin planlanması önerilir.
Sağlıkla kalın…
