D     VİTAMİNİNİ   HERKES KULLANMALI MI? KİMLER  D  VİTAMİN SEVİYELERİNE DAHA  DİKKAT ETMELİ?

D vitaminin sağlığımız için hayati önemi aslında covid-19 salgını döneminde daha net kendini göstermişti.Güneşten gelen ultraviyole ışınların deriye teması ile vücutta sentezlenen  ve depolanan  D vitamini yaz mevsiminin geçmesi ve dik güneş ışınlarının ülkemizden uzaklaşmasıyla birlikte yeteri kadar sentezlenemiyor.Dolayısıyla  bu vitamine olan  ihtiyacımız  kış aylarında yeniden artıyor.

Kalsiyum ve fosfor emilimini düzenleyen D vitamini büyüme çağındaki çocuk  ve bebeklerin kemik ve diş gelişimi için olmazsa olmaz vitaminler arasında yer alıyor. Yaş ilerledikçe oluşan kemik erimeleri, kas güçsüzlüğü, kalp-damar hastalıkları riski, diyabet, enfeksiyonlara karşı direncin azalması ve kanserli hücre çoğalma riskinin artmasıyla erişkin bireyler ve  yaşlılar  için de ayrıca hayati önem taşıyor.

D vitaminin kandaki seviyeleri 25ng/ml ‘nin ve altına düştüğünde ise eksiklik ve yetersizliği baş gösteriyor. Bunun için bazı özel grupların  kan biyokimyalarını düzenli kontrol ettirip bu seviyeleri optimumda (30-60 ng/ml) tutmaya çalışmaları gerekiyor. Bu gruplar içerinde özellikle ilk sırada cilt sentezinin önceki yıllara göre 4 kat daha azaldığı  65 yaş ve üstü bireyler yer alıyor. İkinci grupta ise hamilelik döneminde  olan kadınlar yer alıyor. Annede bulunan D vitamini  bebeğin kemik ve beyin gelişimi açısından  önemlidir ve harcanır, dolayısıyla  hem bebeğe hem anneye  gereksinim doğar.

D vitamini yağda eriyen bir vitamindir. Kilo bakımından fazla olan kişilerde, alınan  D vitaminin çoğu yağ dokusuna geçer ve organların fonksiyonel kısımlarına ulaşamaz ve kandaki seviyeleri düşer. Bu nedenle yağ kütlesi fazla olan bireylerde kullanılan doz önemlidir ve kan seviyeleri düzenli kontrol edilmelidir. Bu durumun tam  aksine vücut yağ miktarı az olan bireylerde ise  toksisite  riskine karşı yine dikkat edilmeli ve kontrol ihmal edilmemelidir.

Epilesi  hastaları  gibi antiepileptik ilaç kullanan bireylerde  D vit, B12  ve  Folik asit  gibi vitamin eksiklikleri sıkça görülür. Bu nedenle kan seviyelerine dikkat edilmesi gereken bir grupta bu  hastalardır.Bu bireylerle birlikte sadece anne süt alan  bebekler,uzun süre kortizonlu ilaç kullananlar, kronik böbrek ve  karaciğer hastaları, Güneşe saat 10.00-15.00 arası çıkamayanlar, yaz-kış kapalı giyinenler, cam arkasından güneşlenenler , çok sık güneş  koruyucu krem kullananlar  D vitamini kan seviyelerine daha çok dikkat etmesi gereken gruplar arasında yer alıyor.

En önemli  kaynağı  güneş ışınları olan D vitamini; Somon, uskumru ve sardalya gibi yağlı balıklar, kırmızı et ve karaciğer, tavuk ciğeri, yumurta sarısı, peynir ve tereyağı gibi süt ve süt ürünleri, maydonoz, ısırgan otu ve mantar gibi besinlerde de bulunuyor. Dolayısıyla sağlıklı beslenmek,doğru güneşlenmek ve yetersizliği oluştuğunda ise kan seviyelerinize uygun takviye kullanmak sağlığınız açısından hayati önem taşıyor.

Sağlıkla kalın…