KORTİZOL SEVİYENİZİ DÜŞÜRMENİN YOLLARI
19 April 2024, Friday 14:00
Vücutta çeşitli fonksiyonların düzenlenebilmesi farklı görevleri olan ve hormon ismi verilen
salgılarla gerçekleştirilir. Bunlardan kortizol isimli hormon stres anında vücuttaki tepkiyi
düzenler. Özellikle fiziksel ve psikolojik stresin düzenlemesinde rol alan kortizol böbrek üstü
bezlerinden salgılanır. Hayati öneme sahip olan kortizol birçok mekanizmanın çalışmasında
görevlidir. Stres hormonu olarak da bilinen bu salgının heyecan, korku ve baskı altında olma
halinde salınımı artar. Tıpkı bir alarma geçme durumunun uyarısı gibidir.
Stres veya tehlike durumunda artmasının nedeni “savaş ya da kaç” tepkisini harekete
geçirmek içindir. Vücutta enerjinin yükselmesiyle kaslara ve beyne daha fazla oksijen gider ve
bu hayatta kalabilmek için önemlidir. Sabahları yüksek ve gün içinde giderek düşen kortizol
seviyeleri vücudun uyku ve uyanıklık mekanizmasını düzenler. Kan basıncı ve kan şekeri
düzenlemesinde de rol alan kortizol, kan basıncını ve kan şekeri seviyelerini düzenleyerek
vücutta beyne ve kaslara daha fazla enerji sağlamaya yarar. Bağışıklık sistemi üzerinde de
etkili olan kortizol, akut stres durumlarında salınımı artar ve hızlı bağışıklık yanıtının
verilmesini sağlar. Bunun aksine uzun süre yüksek kalması ise bağışıklık sistemini
baskılayarak vücudu enfeksiyonlara karşı daha güçsüz bırakabilir. Yağ, protein ve
karbonhidrat metabolizmasında da etkili olan kortizolun çeşitli stres nedenleriyle uzun
süreli yüksek seviyede olması kas kaybı ve vücutta yağlanma yapabilir.
Yorgunluk, halsizlik, uyku problemleri, kilo artışı ve karın bölgesinde yağlanma, iştahta
değişiklikler, anksiyete ve duygu durum bozuklukları, immün sistemde zayıflama, sindirim
sorunları, yüksek kan basıncı ve kalp sorunları gibi şikayetler kortizol yüksekliğinde kendini
gösterebilir, ancak çok yaygın görülmediği için şikayetleri değerlendirirken hekimden yardım
alınmalıdır. Kortizol seviyeleri çeşitli kan, idrar ve tükürük örnek alınarak test edilip detaylı
olarak değerlendirilmek suretiyle tespit edilebilir.
Kortizolün stresli durumlarda salgılandığını belirtmiştik. Dolayısıyla stresi azaltabilecek her
türlü argüman ( düzenli spor, yoga, meditasyon, gevşeme ve nefes egzersizleri, yürüyüşler,
çeşitli hobiler) size kortizol seviyesini düşürme konusunda yardımcı olabilir. Ancak yoğun ve
aşırı egzersizin kortizolü yükseltebileceği de bilinmelidir. Kortizol seviyelerini kontrol altında
tutmanın bir etkin yolu da dengeli ve sağlıklı beslenmedir. Aşırı kafein ve alkol tüketiminden
kaçınmanın yanı sıra öğün atlamamak başlıca dikkat edilmesi gereken noktalardır. Çünkü kan
şekerinde düşüş olması kortizol salınımını tetikleyebilen etkilerden biridir. Dolayısıyla gün
içinde düzenli beslenerek kan şeker seviyelerini dengede tutabilmek yararlı olur. Kortizol
seviyelerini düşürmekte yardımcı olacak yeterli ve kaliteli uykuyu da atlamamak gerekir.
Teknolojiye ayrılan zaman sınırlandırılıp kendinize ve sevdiklerinize (aile, arkadaş, dost) daha
kaliteli zamanlar ayırmak, oluşan duygusal bağlarla stresle başa çıkmada yardımcı olarak
kortizol seviyelerini düşürmede destek olabilir.
Sağlıkla kalın…
Yorum Yazın
E-posta hesabınız sitede yayımlanmayacaktır. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişdir.