Akhisar ve Salihli il olmalı mı?

MHP lideri Devlet Bahçeli’nin “Cumhuriyetin 100. Yılında 100 il, 1000 ilçe” talebi, uzun yıllardır “il olma hayali” kuran ilçeleri yeniden hareketlendirdi.

MHP Cumhur İttifakı’nın üyesi, Bahçeli’nin bugüne kadar gündeme getirip de iktidarın hayata geçirmediği proje neredeyse yok gibi. Bu yönüyle bakıldığında, il olmak isteyen ilçeler hayallerine hiç bu kadar yaklaşmamıştı, denebilir.

Türkiye’de ilçeleri il yapma girişimi ilk olarak 1954’te Demokrat Parti’yle başladı. Adnan Menderes iktidara geldiğinde, iddiaya göre partisine büyük destek veren ve il olma potansiyeli olan bazı ilçeleri il yaptı.

1980’li yılların sonlarına kadar Türkiye’nin 67 ili vardı. Turgut Özal’la birlikte ilçeleri il yapma girişimleri yeniden başladı. 2000 öncesinde il sayısı 81’e kadar çıktı.

AK Parti bu konuya haklı gerekçelerle hep soğuk baktı. Bugüne kadar da Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın ağzından böyle bir vaat duyan olmadı. Ancak Bahçeli’nin kararlılığı, seneye yerel seçimlerin olması gibi önemli etkenler Erdoğan’ı bu konuda yeni bir karar almaya itebilir.

Manisa özelinde özellikle Akhisar ve Salihli il olmak isteyen ilçelerin başında geliyor. Bu konuda kendilerine göre haklı gerekçeleri var. Nüfus ve alt yapı konusunda yeterlilikleri, Manisa’ya uzak olmaları gibi gerekçeler…

Bu ilçeler il olduğunda, bu ilçelerde yaşayan vatandaşların hayatında nasıl bir rahatlama veya konfor artışı olacak? Bence olaya bu açıdan bakmak lazım.

Mesela il olduklarında bu ilçelerde kişi başına milli gelir artışı olacak mı, eğitim ve sağlık hizmetleri ilerleyecek mi, yeşil alan oranı yükselecek mi? Eğer bunlar olacaksa il olsunlar hatta il sayısı çok daha fazla olsun!

Size şöyle bir örnek vereyim; Bayburt eskiden Gümüşhane’nin bir ilçesiydi. Nüfusu 140 binin üzerindeydi. Çeşitli gerekçelerle il yapıldı. Şimdi nüfusu 80 binin altında, Türkiye’nin en geri kalmış illerinden biri.

İlçesinin il olmasını isteyenlerin büyük bölümüne bu isteğin nedenini sorduğunuzda tatmin edici bir cevap alamazsınız. Mesela bunu isteyen delikanlı, askere gittiğinde “Manisalıyım” değil “Salihliliyim” demeyi hayal ediyordur!

Manisa’da ilçelerin çeşitli açılardan gelişmişliklerine baktığınızda Akhisar’ın, Salihli’nin veya Turgutlu’nun merkezdeki Şehzadeler’den, Yunusemre’den daha geri olmadığını görürsünüz. Tek eksikleri yaşadıkları yerleşim yerinde bir valileri yoktur!

Bir ilçe il olduğunda vatandaş aslında bir şey kazanmıyor ama çok şey kaybediyor! Nasıl mı? O ilçeye vali atanıyor, tüm kurumların il müdürleri atanıyor, bir ilde olması gereken tüm bürokrasi harcamaları oluyor ve bunlar karşımıza yeni vergiler olarak çıkıyor!

Toplum olarak maalesef nitelik yerine hep niceliği önemsiyoruz! Küçük ama gelişmiş bir kasaba kalmak yerine nüfusun artmasını ve ilçe olmayı, müreffeh bir ilçe olmak yerine gelişmemiş olsa da bir il olmayı hayal ediyoruz!

Daha nitelikli bir hayat yerine daha kalabalık, daha büyük bir yerleşim yerinde yaşama gibi anlamsız, saçma bir hayal… Nihayetinde İstanbul gibi bir metropolde yaşayan vatandaşa en büyük hayalini sorduğumuzda da “küçük ve sakin bir kasabada yaşamak” cümlesini duyuyorsunuz? Ne büyük çelişki değil mi?

Başlıkta sorduğum sorunun cevabını dolaylı da olsa verdim sanırım…