GUATR   HASTALIĞINDA  BESLENME

Vücudumuzun hayati organlarından biri olan tiroid  bezi  boynumuzun  ön  tarafında yer alır ve şekli bir kelebeğe benzer. Çeşitli nedenlerle hormon üretmesi için uyarıya maruz kalan tiroid bezinin büyümesi  Guatr   hastalığı   olarak  adlandırılır.

Guatr hastalığı oluşumunun en yaygın nedeni iyot eksikliğidir. Tiroid hormonu yapımında etkili olan iyodun yokluğunda yeteri kadar tiroid hormonu yapılamadığı için  beyin tiroid bezini devamlı hormon yapması için uyarır. Tiroid bezinin büyümesine neden olan bu uyarı beslenme   ile  iyot alımının  fazla olduğu durumlarda da oluşabilir.

Hashimoto tiroidide ise tioid bezinin tahrip olması nedeniyle yeteri kadar hormon üretilemez ve yine uyarılara maruz kalan tiroid bezinde büyüme gelişir. Bunlarla birlikte yine Graves hastalığında ya da   gebelik döneminde  guatr oluşabilir.

Guatr gelişen hastaların bol sebze ve meyve tüketimi önerilir ancak guatrojenik besinler olarak adlandırılan ve vücutta iyot emilimini engelleyen, lahana, karnabahar, ıspanak, çilek, şeftali ve soya ürünleri gibi besinlerin tüketimi sınırlandırılır ve çok iyi pişmiş haliyle tüketilmeleri gerekir. Tiroid bezinin iyi çalışabilmesi için yeteri kadar protein alınmasına dikkat edilmelidir. Özellikle omega 3 yağ asitlerinden zengin  balık etinin haftada 2 defa tüketimi önemlidir. Aynı zamanda yine iyi omega 3 kaynağı olarak bilinen keten tohumu ve ceviz günlük beslenmeye eklenmelidir.

Tiroid hormonu oluşumunda vücutta selenyum seviyeleri çok önemlidir. Bu nedenle selenyumdan zengin bir beslenme gerekir. Balık, kabuklu deniz ürünler, ceviz, sakatatlar, tam buğday ürünleri, süt ürünleri, yumurta, sebze ve meyveler gibi besinler zengin selenyum kaynaklarıdır.

Selenyum kadar önemli bir başka mineral çinkodur ve yetersizliğinde tiroid hormon metabolizmasında bozulmalar görülür. Kırmızı et(sığır,kuzu), , tavuk eti, yumurta sarısı,  peynir, tam tahıllı ürünler,kepekli ekmek, süt ve süt ürünlerinde, patates, ceviz, badem, ay çekirdeği gibi besinlerin içeriğinde çokça bulunduğu için günlük beslenmede bu besinlere  yeteri kadar yer verilmelidir.

Guatr gelişen hastaların beyaz unlu ve nişastalı besinlerden, iyotsuz tuzlardan, şeker ve şekerli yiyecek ve içeceklerden, kafeinden (aşırı çay, kahve, kola vs.)alkol, sigara ve soya ürünlerinden uzak durması gerekir. Şunu da belirtelim ki, zehirli guatrı olanlarda durum biraz daha farklıdır ve beslenme uzmanı danışmanlığında iyottan fakir bir beslenme programı oluşturulması ve hekim kontrolünde olması  uygun olur.

Sağlıkla kalın…