Kendi kendine konuşana ne derler?

Kendi kendine konuşma garip gelebilir; zira kimse olmadan konuşmak akıl sağlığı bakımından sorunmuş gibi algılanır. Oysa araştırmalar kendi kendine konuşmanın hafızayı güçlendirdiğini, güveni artırdığını ve konsantre olmayı sağladığını gösteriyor.

Wisconsin Üniversitesi’nden psikoloji doçenti Gary Lupyan kendi sesimizi duymanın hafızamız üzerindeki etkilerini araştırıyor. “Mantıksız bir şey olmuyor yaptığınız. Söyleyeceğiniz her şeyi bilmediğiniz için kendi kendinizi bile şaşırtabilirsiniz” diyor.

Çalışmalarını bu alanda referans olarak gösterilen Lupyan deneklerine bilgisayar ekranında bazı nesneler gösteriyor. Bazıları bunların adını sesli söylerken bazılarından da sessiz kalıp bu isimleri hatırlamaları isteniyor. Sesli söyleyenlerin bu nesneleri daha sonra ekranda çok daha hızlı tespit ettikleri görülüyor.

Hepimiz bir muzun neye benzediğini biliriz, ama bu meyvenin adını sesli söylemek beyinde ek bir bilgiyi aktive ediyor ve daha sonra hızlı tespit olanağı sağlıyor.

Bir düşünün: Kendinizin en büyük eleştirmeni kimdir? Hayır, sizden nefret eden insanlar değil. Sizsiniz. Kendinizsiniz. Bir başkası sizi eleştirdiğinde savunmaya geçebilirsiniz. Eleştiri kötü yapılmış olabilir, dolayısıyla faydalı kısımlarını gözden kaçırabilirsiniz.

Ama kendi kendinizi eleştirdiğinizde, rahatsızlık duymayacağınız ve savunmaya geçmeyeceğiniz için, çok daha sakin bir kafayla düşünmeniz ve sorunları çözmeniz mümkün olur. Örneğin bir karar almaya çalışırken ikilemde kaldıysanız ve x seçeneğini tercih etmeyi daha çok istiyorsanız; ancak çeşitli sebeplerle y seçeneği daha makul ise, kendi kendinize konuştuğunuzda diğer seçeneği seçmenin neden size daha faydalı olduğunu kendi kendinize ispatlayabilir, kararınızı mantıklı olandan yana değiştirebilirsiniz. 

Fakat aynı şeyi bir arkadaşınızla ya da herkese açık bir tartışma şeklinde yapacak olursanız, diğer insanların karşıt fikirleri size saldırganca ileri sürülen argümanlar gibi gelebilir. Savunmaya çekilirsiniz ve objektif kararlar alma şansınız azalır. Ya da arkadaşlarınız size destek olmak adına, sizin istediğiniz tercihi, daha makul olana karşı savunabilir. Bu da yanlış kararlar almanıza neden olur. Ancak en büyük eleştirmeniniz olan kendiniz, bu hataya düşmeyecektir.

Bu noktada şunu sorabilirsiniz: "Neden yüksek sesle söyleyeyim ki, sessizce de olsa kendi kendime konuşabilirim?" Evet, bunu yapabilirsiniz. Bunu yapmak, kendi kendinize hiç konuşmamanızdan iyidir. Ancak yapılan çalışmalar, insanların işitsel komutlara daha etkili bir şekilde yanıt verebildiğini gösteriyor.