KENTSEL KİMLİK ve MÜZELER

        Kentler, ortaya çıktıkları dönemden bu yana miras olarak aldıkları tarihle, kültürle, içerisinde yer aldıkları coğrafyayla şekillenir. Kentlerin zaman içerisinde kendilerine ait değerlerinin oluşması ve kentlere ait kimliklerin ortaya çıkması zamanla olur ve Kent kimliği, kentlerin kolektif belleklerine yansırken, bellek mekânı olan müzelerin de kent kimliğini yansıtmada önemli bir işlevi yerine getirdiği görülür. Müzeler geçmişle bağ kurarak toplumsal belleğin de en önemli unsurları olarak belirgin bir role sahiptir.

         Kent içerisinde yaşayan insanın zamanla kendi ortamından koparak, geçmişe yabancılaşmasının yıkıcı etkisini gideren önemli görevi de üstlenen müzeler, bu yönüyle farklı insanları ortak bir kimlikle buluşturmaya, kaynaştırmaya ve kentleriyle barıştırmaya da hizmet eder. Kültürel birikimlerin bir vitrini olarak karşımıza çıkan müzeler, kültürel varlıkları ile kentlerin sürekliliğinin yanı sıra, kent kimliği ve kentsel belleklere katkıda bulunur. Çünkü kentler ancak o kent içerisinde yaşayan kentlilerin hafızasıyla ayakta durabilen ve her köşesinde geçmişten günümüze anlam yükü olan bütünlüktür.

  Kent ile ayrı düşünülemeyecek Kültür kavramı; her şeyin unutulduğu zamanda belleklerde ne kalıyorsa ona verilen isim olarak tanımlanır. Nitekim burada dikkati çeken özellik kültürün bir bilgi birikiminin ürünü olduğudur. Bu bağlamda kent kültürü tarihin ve doğanın kente bıraktığı birikimi nitelemektedir. Hiç kuşkusuz bu birikimin temel öğesi kent kimliğidir. Her kentin kimliği o kentin süreklilik kazanan ayırt edici özelliklerini içerisinde barındırmaktadır.

       Kent kimliği, her kentte kendine özgü nitelikler taşıyan; fiziki, kültürel, sosyoekonomik, tarihsel boyutuyla ele alınan, kentte yaşayan bireylerin yaşam biçimini anlatan, devamlı gelişen ve geçmişten geleceğe aktarılan iletişimdir. Kent kimliği, kentin gerçekliğini oluşturan ve diğer kentlerden farklı olarak, bir obje, bir anıt ya da karakteristik özellikleri ile kenti ifade eder. Kent kimliği, kentin sembolik bir temsilini oluşturmaktadır. Kimliğin algılanması, özümsenmesi için insanların kenti deneyimlemesi ve kentle birlikteliğini sağlaması gerekmektedir.

        Kentler kadar mekanlar da farklılık imgeleri oluşturmakta ve kimlik havası yaratır. Mekân, kentin coğrafi döngüsü içerisinde insan yaşamına dair güçlü işaretlerle doludur. Bu yönüyle, yalnızca işlevsel bir ortam değil, aynı zamanda yaşamsal bir kültürün taşıyıcı göstereni rolünü üstlenir. Mekanlar, kolektif bir hafıza üzerinde iz bırakıp kendilerini somutlaştırarak toplumsal bir aidiyetin merkezi haline gelir. Böylelikle mekânlar toplumsallığın, kültürel zihnin ve algısal dünyanın içerisine sızarak onu biçimlendirdiği ve yeniden ürettiği bir gerçeklik olarak yer edinir. Bu yönüyle mekânlar bir nevi hafıza mekânı olma rolünü üstlenirler. Geçmişin kalıtlarını üzerlerine alarak kolektif bir aidiyet duygusu, bir kimlik yaratımı ve toplumsal bir hafızaya karşılık gelmektedirler. Nitekim işaretin mekânı olan müzeler, kültürel belleğin korunduğu sürdürülebilirlik kurumları olarak dikkat çekerken, insanların hafızalarının canlı tutulmasını sağlayan yerler olarak da nitelendirilmektedir.

       İnsanlar kentsel mekanları işaretler ve sahiplenirler. Bu mekanlara anlamlar yükleyerek diğer yerlerden ayırt ederek bir kimlik inşası sürecine girerler. Mekân, kentin, toplumun ve insanların anlaşılmasında bir referans oluşturur. İşaret mekânı diye nitelendirdiğim “Müze”lerin kentimiz insanı, kültürel iletişim ve turizm için yeniden bir kent kimliği oluşturmadaki önemi üzerine değinmeye çalıştım. Var olan kültürel yapılarımızın işaretlenerek kent halkının erişimine sunulması, yapıların kültür ve sanat işlevleri ile kentliye kazandırılması önemlidir. Hafıza Mekanı dediğimiz yapıları yalnızca “Müze” statüsü ile sınırlı değildir. Kentimizde Osmanlı dönemi yapıları çok sık rastlıyoruz. Tarihi geçmişi, kültürel zenginliği ve sosyal konumu itibariyle Manisa’ya kimlik kazandırılmasında atılacak her adım kentin kültürel geleceğine katkıdır.