KOKUNUN BESLENMENİZDEKİ ÖNEMİNİ HİÇ DÜŞÜNDÜNÜZ MÜ?

İnsanoğlu  etrafında oluşan çeşitli  değişimleri (tehlike,soğuk,sıcak vb.) algılayabilecek farklı  duyu organlarıyla yaratılmıştır. Çevreden aldığımız stimülasyonlar (uyarılar) ile gelen bilgileri elektriksel vuruşlara (impulslar) çeviren ve beyinde algıya dönüşmesini sağlayan bu organlarımız ile görür (göz), işitir (kulak), tat alır (dil), hisseder (deri) ve koku  (burun)alırız. Elbette her birinin  apayrı önemi olan ve eksikliğinde  bir yanımızın daima eksik kalacağı duyularımızdan  kokunun önemini hiç düşündünüz mü?

Dünyada ve ülkemizde  yaşanan ağır pandeminin ardından bildirilen raporlara göre Amerikada Covid geçiren 110 milyon kişiden  koku duyusuna kaybeden  yaklaşık olarak 20 milyon kişi bulunuyor. Halen koku alma sıkıntısı devam eden 5 milyon kişinin varlığından söz ediliyor. Ülkemizde ise hastalık geçiren 16 milyon kişinin yaklaşık 850 bin ila 1 milyon kişinin hala koku duyusunun kayıp olduğu biliniyor.

Koku duyusu  neden önemli? Öncelikle Koku duyusu bizimbeslenme davranışlarımızı düzenleyen önemli algılarımızdandır. Çevremizde oluşan herhangi bir tehlikenin varlığını haber eder. Bunlarla birlikte toplum içerisindeki davranışlarımızda ve üreme davranışlarında rolü vardır.

Dünyaya gelişin ilk anından  itibaren  bebeğin anne sütü kokusunu alarak memeyi bulmasında yol gösterir beslenmesini sağlar. Zamanla çocuk ve  sonra yetişkin haline gelen insan koku duyusu ile besinlerin   kokusunu  ayırt ederek  iştahını kontrol etmeyi öğrenir. Bir düşünün eğer bir besinin lezzetli buluyorsanız yersiniz. Lezzet  olarak adlandırdığımız algı ise yediklerinizin tat, koku, doku ve sıcaklığı ile birlikte damağınızda (yada hafızanızda) bıraktığı algıdır. Kokusu olmayan bir besinden tat alamazsınız. Kokusu kötü olan bir besini lezzetli olarak algılamaz hatta bozulmuş ve yenilmemesi gereken bir besin olarak algılarsınız. Bu sağlığımız için bir tehlike uyarısıdır. Yapılan araştırmalarda doğuştan koku almayan kişilerin çocukluk döneminde bozulmuş sütü fazla  tüketmelerinden  kaynaklı  besin zehirlenmelerinin daha fazla olduğu  bildirir.

Bir besinin kokusunu duyan  vücut onu yemeye hazırlanır ancak bilimsel bir dergide yayınlanan  çalışmaya göre yedikleriniz bu algıyı değiştirebiliyor. Henüz  yediğiniz biryemeğin kokusununfarklı bir yemek  kokusuna göre beyinde daha az yeme isteği uyandırdığını bildiren çalışma bu sayede  vücudun besin tüketim çeşidini arttırarak daha dengeli  beslenme yönünde  destek olduğunu savunuyor.

Güzel yemek  kokuları insanın iştahını kabartır. Beynimiz bu kokulara karşı oldukça duyarlıdır. Fırından çıkmış taze bir ekmek yada mis kokulu bir kek sizi kendine çeker. Gelin görünki bu iştah ve yeme uyarısı bile açlık - tokluk durumuna göre değişiyor. Tok iseniz o kokular aynı derecede çekici gelmiyor bu durumda daha fazla yemenin önü kesiliyor. Tabii burada asıl neden tokluk değil yediğiniz besinin koku algısını değiştirerek cazibesinin azaltmasıdır. Üstelik bir besini tükettikten sonra beyin görüntülerine göre o yiyeceği besin olarak algılamasındaki düşüş  muazzam bir dengeyi gösteriyor.

Sağlıklı kalabilmenin dengeli ve farklı besin kombinleriyle beslenmekten  geçtiğini bir kere daha hatırlayacak olursak koku duyusunun ne kadar kıymetli ve önemli olduğu anlaşılıyor.

Sağlıkla kalın…