Maniheizm

Bugünkü yazımda farklı inançlardan bir tanesi hakkında söz etmek istiyorum. İnsanın fıtratında inanç duygusu her zaman var olmuştur . İnsanoğlu tarih boyunca inanç meselesi üzerinde durmuş ve ortaya çeşitli dinler çıkmıştır. Bu dinlerden bir tanesi de “Maniheizm”dinidir.

Maniheizm M.S 216-277 yılları arasında yaşamış olan Mani adlı bir düşünürün ortaya attığı ve o dönem  kendisinden  söz ettirdiği  bir dindi.  

Bu dinin inanç sistemi islam ile benzerlik gösteriyor. Örneğin  “Tavm” adlı bir meleğin tanrı tarafından kendisine vahiy getirdiğini iddia etmiş ve Mani kendisini peygamber olarak nitelendirmişti.  Mani’in ölümünden sonra öğrencileri bu dinin yayılmasında etkili rol almışlardır. 

Maniheizm hemen hemen her din gibi , temelinde iyi-kötü terimlerini barındıran başta akım olarak doğmuş olsa da sonrasında din haline gelen batıl bir dindir. 

Bu dini incelediğimizde “ üç mühür “ kavramıyla karşılaşıyoruz.  Bu mühür kişinin  ele, dile ve duygularına hakim olmasının şartıdır. 

Biraz daha irdelediğimizde karşılaştığım farklı bir kural ise hayvan ve insan öldürmenin cezasının eşit olmasıdır. Aynı zamanda tek evlilik kuralı da bulunuyordu. Bu dinde de kişi zina yapılmamalı , yalan söylememeli, riyakarlık ve hırsızlıktan kaçınmalıdır. Buna benzer bir çok kuralın bulunduğu Maniheizm’in kendine ait “Arzhang” adında bir kitabı da bulunuyordu. 

8. Yüzyıla gelindiğinde Uygurlular’ın Maniheizm dinini milli din ilan etmesiyle bu din Moğolistan’da hızla yayılıyor. Daha sonraki süreçte Roma imparatorluğuna kadar uzanan bu din 14.yüzyılda Çin’ de ortadan kaybolmuştur.  

Yazımın başında da dediğim gibi İnsan fıtratı inanca eğilimlidir. Bu da tarih boyunca birbiriyle benzerlik gösteren bir çok dini ortaya çıkarmıştır. Geçmişten günümüze kadar ki sürece bakıldığında toplumların ihtiyaçları ve  doğruları birbiriyle ilişkili olmuştur. Kötü her dönem kötü karşılanmış hukuk her zaman var olmuştur diyebiliriz.