Zeytinin başkenti Akhisar’da zeytin ve zeytinyağı üreticisi kan ağlıyor Zeytindeki suç kimin?

Manisa’da valilik başta olmak üzere, DSİ, Büyükşehir, İlgili bakanlıklar ve daire müdürleri hepsi bu vebalin altındalar. Zeytincinin yanıp yakılacağını çok önceden belliydi.

Geçtiğimiz gün Ticaret Bakanlığı, dünyada azalan zeytinyağı rekoltesinin sebep olduğu artan dış talep ve dünya fiyatları sebebiyle yükselen dökme ve varilli zeytinyağı ihracatının yurt içi tüketici fiyatlarına olan olumsuz etkisinin devam ettiğini, 1 Kasım'a kadar ihracata yönelik ek tedbirler alındığını açıklamıştı.

Bu bilgi şöyle kenarda dursun.

Gelelim bu karaların alınmasına etkili olan öncesi durumların analizine.

Devlet üreticinin, çiftçinin, sanayicinin ve bir çok yatırımcısının geleceğini öngörmesi gerekir. Bu yüzden ya devlet baba yahut devlet ana deriz. Allah işi karışmadıktan -sonra insanın yapabileceği işler akıl, strateji, öngörü gerektirir. Tıpkı Satranç oyununda 8-9 hamle sonrasını görmek gibi. Hatta 15-20 hamle sonrasını görmek misali.

Küresel ısınma ve beraberinde yaşanan kuraklıkla ilgili kalkıp ahkam kesmek olmaz. Tabi ki bununla ilgili bilim insanlarının ve devletlerin yaptığı bir çok iş var.

Ancakkkkkk

Tüm bunlara rağmen tarımın en verimli arazilerinin bulunduğu dünyanın merkezi ülkemizde bununla ilgili yapılan çalışmaların eksikliğini tarımı kafadan etkiler ve üretici zor duruma düşer. Bu gün olduğu gibi.

Yani gelelim sözün özüne. Kimlerin kabahati var?

Gölmarmara Gölü ile ilgili daha önce defalarca yazıldı çizildi. Kuruyacak, Kuruyor ve sonunda kurudu. Ya bu kuruyan göl arazisinden tarla yapmak için adamlar birbirlerini öldürdü. Cinayet işlendi. Ve buna rağmen çözüm araştırılıyor denildi.

Dağlardan su getirmek için proje hazırlanmış ve 100 milyon liraya mal olacakmış. Eyvallah emeği geçenlere çift mersilerimizi sunarız sunmasına ama böyle mi olmalıydı.

Göl kuruduktan sonra mı bu işler yapılmalıydı. Bak geçen gün yazdım anlattım. Manisa Büyükşehir Belediye Başkanı Cengiz Ergün şehrin içme suyu sorunun ileri yıllarda sorun yaşamaması için elzem olarak içme suyu barajı yapılması gerektiğini adeta bağırdı. Kaç kere söyledi. Milletvekillerini göreve davet etti. Gelen bu içme suyu sorununa el atalım baraj yapılmalı dedi. Ama bir adım atılmadığı görüldü.

Şimdi gelelim Gölmarmara Gölü’ne; 5 yıldır gölün suyu çekilmeye başladı. Önce balıkçılar bağırdı, sonra yakın köyler, üzüm başta olmak üzere üreticiler ve bölgede çok sayıda ağacı olan zeytinciler.

Duymak istemediniz ve duymadınız. Gölmarmara Gölü kuruyunca en başta bu bölgedeki zeytinler etkilenecekti ve öyle oldu. Bu yıl küresel ısınma ve kuraklık etkisini gösterince direk olarak zeytinci ve buna bağlı ihracatçı golü yedi. İspanya, Fransa ve Akdeniz ülkelerinde zeytin üretimi % 20 düşüş yaşarken ülkemizde % 60 civarında artış varmış. Yalan doğru bilmem bakanlığın açıkladığı rakamlar bunlar.

Eğer ki Gölmarmara Gölü’nü kurutmasaydınız bu % 60 lık artış yerine % 85-90 artış yaşanırdı ve göbeğini kaşıyarak dünyaya zeytin ve zeytinyağının istediğin fiyata satardın.

Ne oldu? Öngörün zayıf olunca işini iyi yapamayınca 50 yılda bir eline geçen fırsatı altın tepside başka ülkeler sunmak sorunda kaldın. Zeytinde rekolte düşüklüğünün en büyük sorumluluğu valiliğindir. Milletvekillerinindir. Bakanlığındır. DSİ’nindir. Bu işi öngörmek zorundaydınız.

1 Kasım’a kadar ihracat yasağı gelince Akhisar Ticaret Borsası Başkanı Alper Alhat yaptığı açıklamada ilgili bakanlığın neler yapması gerektiği konusunda uyarıda bulundu. Elbette ki uyarı da bulanacak. Bu işin tabanında ve kökünde bulunan bir isim. Ticaret Borsası olarak üreticinin, sanayicinin ve ihracatçının ne durumda olduğunu iyi biliyor. Belli ki adamlara yani borsalara sormamışlar bile alınan kararı.

Sondaj yasak, Gölmarmara Gölü kurudu, yağmur yok Akhisar’da ki Gürdük Barajı’yla ilgili son durumun ne olduğunu bilen yok. Eeeee sulama konusunda sıkıntı yaşanınca zeytinler adeta kuruma noktasına geldi.

Ve rekolte düştüüüüüüüü.

Ya adamlar söyleyince rakamları yeminle şaşırıp kaldım. 400 bin ton olan rekoltenin 50 bin ton olacağı yönünde görüş ortaya koydular.

Tabi ki bu durumda ticaret bakanlığı ihracat yasağı getirir. Akdeniz ülkelerinde üretimin bu kadar düştüğü zamanda zeytinyağına ihracat gelmesi normal oldu. Ama Akhisar Ticaret Borsası Başkanı Alper Alhat konunun bu şekilde çözülmeyeceğini aksine fiyatların dengeniz bir şekilde seyredeceğine dikkat çekiyordu. Yani zeytinyağı fiyatları uçuşa geçecek anlamına geliyor. İhracat yasağı olsa ya da olmasa.

Adeta altınla yarışır duruma geldi zeytinyağı. Geçtiğimiz gün Akhisar’da zeytinle ilgili program çekmek için gitmiştim. Mevcut durumu gördüm. Ağaçlarda adeta zeytin meyvesi yokkkkk.

Rekoltenin bu kadar düşmesiyle ilgili alınan önlem ne oldu. Bilindik bir durum. YASAK…

En kolayı seçen yetkililer bir kere Manisa’da bunun çalışmalarına bakacak olsa valiye sormaları gerekir. Gölmarmara Gölü’nün kurumasına nasıl seyirci kalırsınız. Hemen üst tarafından bir baraj yapıldı yıllar önce Gördes Barajı oda içme suyu olarak İzmir’e su veriyor.

Büyükşehir Belediye Başkanı Cengi Ergün içme suyu barajı ile ilgili söylediklerini tekrar tekrar yazıyorum dikkate alın dikkate yarın benzer sorunlar ortay çakacak ve yapabildiğiniz en kolay şeyi yapacaksınız YASAKLAYACAKSINIZ su içmeyi.

Gölmarmara Gölü’nün kurumasıyla zeytinin ilgili alakası yok diyen yetkili mutlaka ve mutlaka çıkacak. Hatta kesinlikle alakası yok diyecekler. Ama öyle uzun boylu değil. Sondajın neden yasaklandığını önce anlatsınlar sonra kalkıp bu gölün alakası olup olmadığını sorsunlar. Yer altı suların tabiî ki bu göllerden ve derelerden besleniyordu. Üstelik bu Gölmarmara Gölü kurumaya başladığında önce balıkçılar darbeyi yedi. Bu arada mısır ekip para kazananları devam etti. Mısır’ı neden yazıyorum. Çünkü mısır eğe bölgesinin ürünü değil. Hem yer altı hem  yer üstü sularının anasını ağlattığı yetmiyormuş gibi birde pişirirken tencerede ki suyun anasını ağlatıyor.

Neyse konu biraz dağılmış gibi oldu ama netice itibarıyla toprağın altı ve üstü olunca toparlar mevzuyu suya bağlarız.

Gölmarmara Gölü kurtarma operasyonu başlamış geç kalındı ama buda iyidir.

Zeytin ve zeytinyağı konusunda ilgili bakanlığın aldığı karar konusunda ticaret odaları, borsaları, ziraat odaları varken benim bir ahkam kesmem olmaz. Özellikle zeytin konusunda ülkemizin önemli bir zeytin merkezi olan Akhisar’da bu sivil toplum kuruluşları ve ihracatçıları rekolteyi bu yıl yükseltecek halleri yok çünkü zeytin yok.

Ama gerekli önlemleri alma konusunda hele ki fiyatlarda acil ve vatandaşı sıkıntıya sokmayacak kararların alınması gerekiyor. 400 bin ton gibi bir üretimden 50-100 bin tona gerileme varsa bu normal bir düşüş değil. Hele ki bakanlık İspanya, Fransa gibi yerlerde yüksek bir düşüşün yaşandığını ifade ediyorsa bu önemli bir rekolte düşüşlüğüdür.

Velhasıl Gölmarmara Gölü kuruyunca bakın neler ortaya çıktı. Küresel ısınmadan dolayı elbette rekolte düşecekti ama göl kurumasaydı bu rakamlar bu kadar düşmezdi.